اهداف و ماموریت

فهرست مطالب

• مقدمه
• رسالت جامعه
• فرصت های جامعه
• تهدیدهای جامعه
• نقاط قوت جامعه
• نقاط ضعف جامعه

نقش و رسالت سازمان‌های مدنی از قبیل انجمن‌ها، جوامع، جمعیت‌ها و اتحادیه‌های صنفی در حفظ تعادل و رشد و توسعه کشورها طی دهه‌های اخیر افزایش یافته است. این سازمان‌ها بوسیله اشخاص حقیقی و یا حقوقی مربوط به یک حرفه، یا معتقد به آرمان‌ها و اهداف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی معینی تشکیل می‌گردند و هدفِ دفاع از حقوق و ارتقاء توانمندی‌ها و رشد اعضای خود را دنبال می‌کنند و از این طریق به رشد و توسعه خود و جامعه نیز کمک می‌نمایند. این گونه سازمان‌ها بعنوان حلقه واسط بین مردم و دولت عمل می‌کنند و پل ارتباطی بین مردم و دولت به شمار می‌آیند.

جامعه مهندسان مشاور بزرگترین تشکل مدنی مهندسان مشاور کشور بوده و ضمن دفاع از حقوق جمعی و فردی آنان و کمک به رشد و توسعه حرفه مهندسی،با مطرح ساختن مسائل و نیازهای حرفه مهندسی مشاور و شرکت‌های مهندسان مشاور با مراجع ذیربط دولتی (مانند سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور) سعی می‌نمایند ضوابط و بسترهای قانونی لازم را نیز ایجاد کند

جامعه با داشتن اعضایی در ده‌ها رشته تخصصی مهندسی، اقتصادی و مدیریت در نقطه‌ای قرار گرفته است که برای انجام موثرتر رسالت خود و ایفای نقش کارآمدتر در کمک به رشد و توسعه کشور و اعضای خود، نیازمند چشم‌انداز، هدف‌های روشن، استراتژی‌های مشخص و برنامه‌های اجرائی لازم می‌باشد.

مدیریت جامعه با انجام برنامه‌ریزی استراتژیک می‌تواند به نیاز مذکور پاسخ گفته و مسیر رشد و توسعه خود را تعیین و طراحی نماید. جامعه می‌تواند با مشارکت و تعامل با اعضاء خود به برنامه منسجمی دست یابد که فعالیت‌های آن را در راستانی توانمندی و استحکام حرفه مهندسی مشاور متمرکز و سازماندهی کند و جایگاه مهندسان مشاور ایران را در کشور، منطقه و جهان ارتقاء بخشد و اثر بخشی آنان را در رشد و توسعه کشور افزایش دهد و بر دانش، مهارت‌ها و بهره‌وری هر یک از شرکت‌های مهندسی مشاور بیافزاید.

شورای مدیریت جامعه در سال ۱۳۸۳ به کمیته منتخب خود مرکب از آقایان: دکتر بنی‌اسدی، مهندس حامدی، مهندس حسینی، مهندس حقوقی، مهندس سیار، مهندس مشهودی، مهندس میرزاخانیان، مهندس نوربخش و مهندس آیت‌اللهی ماموریت داد تا به تهیه برنامه استراتژیک جامعه بپردازد. کمیته مذکور فعالیت خود را با همکاری آقای منصور شریفی، بعنوان کارشناس و طبق متدولوژی برنامه‌ریزی تعاملی، آغاز نمود. در نیمه راه مسئولیت تهیه آئین اخلاق حرفه‌ای مهندسان مشاور، با اولویت، به عهده این کمیته قرار گرفته و لذا باقیمانده سال ۸۳ و سال ۸۴ صرف تدوین و تکمیل و آئین اخلاق حرفه‌ای گردید. در سال ۱۳۸۵ برنامه استراتژیک مجدداً مطرح شد و در سال ۱۳۸۶ حاصل کار طی چند جلسه در شورای مدیریت جامعه ارائه، نقد، اصلاح و تکمیل گردید. رئوس و خطوط کلی این برنامه حاوی رسالت جامعه، فرصت‌ها و تهدیدات محیطی جامعه و نقاط قوت و ضعف درونی جامعه، در این برنامه شناسائی و طبقه‌بندی شد. علاوه برآن استراتژی‌ها و اقدامات اجرائی لازم برای تحقق استراتژی ها تعیین و پیشنهاد گردید. در تهیه این برنامه، کمیته ابتدا به مطالعه و شناخت مبانی قانونی و حقوقی تشکیل و تاسیس جامعه مهندسان مشاور ایران و تعریف رسالت آن پرداخت و سپس با نظر خواهی از اعضای شورای مدیریت جامعه به شناخت و طبقه بندی فرصت‌ها و تهدیدات محیطی که بر عملکرد و رشد و توسعه آینده جامعه موثراند ادامه داد. آنگاه به شناسائی نقاط قوت و ضعف کلی جامعه اقدام نمود. در این مرحله نیز از نقطه نظرات شورای مدیریت بهره‌مند گردید. سپس با توجه به رسالت، فرصت‌ها، تهدیدات و نقاط قوت و ضعف جامعه مهندسان مشاور، با استفاده از تکنیک (SWOT) اقدام به تعریف جهت‌گیری‌های کلی و استراتژی‌های جامعه نمود. در مرحله بعد، بر اساس استراتژی (راهبرد)های تعیین شده، سیاست‌ها و اقدامات و پروژه‌های اجرائی تعیین و تعریف گردید. این مجموعه طی جلساتی در پاییز و زمستان ۱۳۸۶ برای بررسی و تصویب به شورای مدیریت ارائه گردید. نقطه نظرات و پیشنهادات شورای مدیریت در برنامه ارائه شده، اعمال گردید و حاصل فرآیند طی شده برای آگاهی اعضای جامعه در این گزارش ارائه می‌گردد.

لازم به تذکر است که برنامه‌ریزی فرآیندی است که لازم است با توجه به تغییرات محیط و سازمان استمرار داشته باشد. برنامه ارائه شده حاصل اولین دور فرآیند برنامه‌ریزی در جامعه بوده و امید است با استمرار آن به تدریج غنی‌تر و کامل‌تر گردد و مبنای تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات مسئولین و اعضای جامعه قرار گیرد.

۲ - رسالت جامعه        

براساس ماده ۱ قانون احزاب ، جمعیت‌ها و انجمن‌ها....، رسالت و اهداف جامعه مهندسان مشاور ایران و اینگونه انجمن‌ها ” به صورتی به اصول اداره کشور و خط‌مشی کلی نظام جمهوری اسلامی ایران “ مربوط می‌گردد و براساس ماده ۲ قانون مذکور اهداف این جمعیت‌ها و انجمن‌ها به گونه‌ای در جهت دفاع و تأمین منافع خاص صنفی می‌باشد . به عبارت دیگر ماده ۱ قانون به فعالیت‌های ملی و فراگیر و ماده ۲ قانون به فعالیت‌های تخصصی و صنفی تأکید دارد.

همچنین ، براساس ماده ۱ اساسنامه، جامعه اینگونه تعریف شده است: «.... جمعیتی است ملی، فرهنگی، فنی و حرفه‌ای و مستقل از تمام احزاب و گروههای سیاسی که شرکت‌های مهندسان مشاور با رعایت شرایط مندرج در این اساسنامه می‌توانند در آن عضویت داشته باشند.» بر این اساس رسالت جامعه دارای ابعاد ملی - فرهنگی - فنی و حرفه‌ای بوده و در راستای تامین نیازها و تحقق اهداف عالیه ملت ایران و حقوق صنفی اعضاء و اعتلای حرفه ” مهندسان مشاور “ ، دستیابی به استقلال فنی و تکنولوژی پیشرفته کشور،... می‌باشد.

دیدگاههای اعضای شورای مدیریت درباره رسالت جامعه نیز بر هر دو رسالت صنفی و رسالت ملی به شرح زیر جامعه تأکید می‌نماید.

الف: رسالت جامعه در بعد صنفی

•  حفاظت و صیانت از حقوق اعضاء
•  توانمندسازی اعضای جامعه
•  ارتقای اخلاق حرفه‌ای اعضا
•  گسترش آگاهی‌ها و بصیرت اعضا در راستای اولویت منافع ملی بر منافع صنفی و شخصی
•  ایجاد زمینه‌های لازم برای افزایش انگیزه و مشارکت اعضا در ارتقای توانمندی خود و سایر مهندسین مشاور و جامعه
•  اطلاع‌رسانی و آموزش اعضا در ارتباط با تحولات حرفه و تکنیک‌ها و روش‌ها و ابزار جدید در رشته‌های تخصصی مختلف
•  کمک به ایجاد و تحکیم روابط حرفه‌ای بین اعضا و انجمن از یک سو و بین اعضا از سوی دیگر
•  کمک به ارتقای وضعیت رفاهی ، بهداشتی ، فرهنگی ، ورزشی و... اعضاء
•  کمک به ارتقای کیفیت خدمات مهندسان مشاور از جمله بکارگیری روش‌های کنترل کیفی
•  کمک مستقیم و غیرمستقیم به اعضا در جهت صدور خدمات مشاوره‌ای
•  ارتقای جایگاه حرفه مهندسان مشاور و بطور کلی مشاوره علمی

ب : رسالت جامعه در بعد کلی و اجتماعی

•  ایفای نقش مؤثر در برنامه ریزی توسعه کشور
•  کمک به حفظ محیط زیست و توسعه پایدار کشور با توجه لازم به ابعاد اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی توسعه، و با تاکید بر الگوی مصرف بهینه انرژی فسیلی
•  اولویت قائل شدن برای منافع ملی نسبت به منافع صنفی و شخصی
•  ایفای نقش مؤثر در مرحله اجرا بر پیشرفت طرح‌ها و پروژه‌های اجرایی
•  تأکید بر رعایت استانداردهای اجرای طرح‌ها (اعم از طرح‌های صنعتی ، ساختمانی، نرم‌افزاری و تکنولوژی)
•  ایجاد ارتباط قوی با سازمانها، انجمن‌های حرفه‌ای و دستگاه‌های مؤثر در توسعه اقتصادی، صنعتی، ‌اجتماعی ... کشور به منظور تأمین امکانات و نیازهای اعضای جامعه
•  اطلاع‌رسانی و آگاه ساختن اجتماع ایران از مسائل کلان توسعه کشور و توانایی‌ها و فعالیت‌های جامعه و اعضای آن در راستای حل مسائل مذکور
•  ایجاد ارتباط با سازمانهای فنی ، مهندسی در سطح جهان و تبادل اطلاعات جهت ارتقای جایگاه و توانایی‌های جامعه در کمک به توسعه اعضا و توسعه کشور
•  تلاش و مبارزه برای رقابت سالم بین شرکت‌های مشاور و جلوگیری از تبعیض و تضییع حقوق شرکت‌های مشاوره‌ای به ویژه ، در توزیع طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی کشور
•  تلاش در راستای توسعه و عمران کشور از طریق اعتلای حرفه مهندسی مشاور

با توجه به مواد ۱ و ۲ قانون احزاب و ماده ۱ اساسنامه جامعه و همچنین نظرات نمایندگان شورای مدیریت، که هر سه در سطور بالا آمده است ، به تعریف رسالت جامعه مهندسان مشاور می‌پردازیم :

رسالت جامعه مهندسان مشاور ایران بهبود مؤثر در برنامه ریزی توسعه پایدار و ارتقای سطح فنی طرح‌های توسعه کشور از طریق بهبود نظام مدیریت طرح‌های توسعه ملی و تلاش برای اعتلای حرفه مهندسی مشاور و همچنین ارتقای جایگاه و توانمندی‌های خود از یک سو و کمک به توسعه و افزایش توانمندی‌های حرفه‌ای شرکت‌های مهندسان مشاور از سوی دیگر می‌باشد .

جهت‌گیری‌های اصلی جامعه مهندسان مشاور ایران در تحقق رسالت فوق، به شرح زیر می‌باشد:

•  نقد و اصلاح برنامه‌های پنج ساله توسعه کشور و مشارکت جدی و داوطلبانه در تهیه، تکمیل و نقد آنها به عنوان یک مرجع معتبر و صاحب‌نظر.
•  بازنگری تعریف رابطه مطلوب جامعه با اعضاء، انجمن‌ها ، سازمانها و دستگاههای ذیربط در توسعه پایدار کشور و همکاری مؤثر با آنها در بهبود و ارتقای سطح برنامه‌های توسعه پایدار.
•  ایفای نقش مؤثر در بهبود نظام فنی و اجرایی (نظام مدیریت و برنامه ریزی طرح‌های توسعه پایدار) کشور و ایفای نقش مستقیم در بهبود سیستم‌های ارزیابی و تشخیص صلاحیت مهندسان مشاور ، حق‌الزحمه مهندسان مشاور، ارجاع کار به مهندسان مشاور ، ارزیابی عملکرد مهندسان مشاور و سایر سیستم‌های ذیربط و بدین وسیله ارتقای جایگاه جامعه در برنامه‌های توسعه کشور
•  بررسی وضعیت عملکرد اعضا براساس مدل‌های استاندارد جهانی عملکرد بطور ادواری و تشخیص و تعیین نارسایی‌ها و نقاط ضعف اعضا و تهیه و تنظیم برنامه‌های اجرایی در جهت کمک به افزایش توانمندی‌های اعضا ، چه در سطح مسائل مشترک ،‌ و چه در ارتباط با مسائل خاص هر یک از اعضا.
•  جذب اعضای جدید و افزایش تعداد اعضا از یک سو و بررسی رشته‌های مختلف مهندسی و افزایش رشته‌های تخصصی مهندسان مشاور متناسب با نیازهای جاری و آینده از سوی دیگر.

 

۳ - فرصت‌های جامعه      

•  تعداد کثیری از شرکت‌های مهندسی مشاور که هنوز به عضویت جامعه در نیامده‌اند.
•  توسعه و گسترش رشته‌های علمی و فنی همچون رشته‌های فن‌آوری اطلاعات (IT)، بیوتکنولوژی و غیره که جامعه می‌تواند با گسترش رشته‌های تحت پوشش خود، شرکت‌های مشاور، در رشته‌های جدید را نیز به عضویت خود بپذیرد.
•  پتانسیل‌های بسیار بالا و گسترده کشور برای توسعه، با توجه به وجود منابع سرشار طبیعی و سرمایه‌های تاریخی و اجتماعی کشور.
•  برنامه‌های بلندمدت توسعه اقتصادی، صنعتی و فرهنگی کشور و فرصتی که جامعه مهندسان مشاور می‌تواند در برنامه‌ریزی تفصیلی و اجرای آنها منطبق با اصول توسعه پایدار نقش کلیدی و فعالی ایفا نماید.
•  روند جهانی شدن (Globalization) فرصت بسیار خوبی برای جامعه مهندسان مشاور فراهم نموده است تا بدین وسیله به توانمندسازی علمی و فنی اعضای خود در سطح استانداردهای جهانی بپردازد.
•  موضوع تشخیص صلاحیت مهندسان مشاور و ارجاع آن از سوی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به جامعه مهندسان مشاور فرصت مناسبی برای ارتقای سطح مشاوره برای جامعه فراهم کرده است.
•  سیاست‌ها و جهت‌گیری‌های کلان کشور و مسئولین در رابطه با خصوصی‌سازی فرصت قابل توجهی برای مشارکت و ایفای نقش توسط نهادهای غیردولتی از جمله جامعه مهندسان مشاور فراهم نموده است.
•  تحولات جهانی در زمینه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات شکل‌گیری تشکل‌های حرفه‌ای و پیوستن به مجامع بین‌المللی را بسیار آسان و تسهیل نموده است، که باید از این فرصت برای ارتقا سطح دانش و تخصص اعضا، تبادل دانش و اطلاعات تخصصی و شناساندن توانمندی‌های فنی و تخصصی جامعه و اعضای آن به سایر کشورهای جهان حداکثر استفاده را به عمل آوریم.
•  با توجه به عضویت جامعه در فیدیک باید در راستای فعال شدن در عرصه جهانی از شرایط و متن قراردادهای تیپ فیدیک برای تنظیم قراردادهای ارائه خدمات حرفه‌ای خود حداکثر استفاده را به عمل بیاوریم.
•  بازار روبه توسعه پروژه‌های طرح و ساخت (EPC) فرصت‌های جدیدی برای ارائه خدمات گسترده‌تر برای مهندسان مشاور فراهم آورده است.

۴ - تهدیدهای جامعه      

•  تغییرات پیش‌بینی نشده در دستگاه‌های دولتی (که نقش کارفرما دارند) بویژه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و تمرکز قدرت و بودجه‌های عمرانی در دست دولت، محیط کار را آشفته و غیر قابل پیش‌بینی و نامطمئن می‌سازد.
•  وجود قوانین و مقررات دست و پاگیر در ارتباط با طرح‌های عمرانی.
•  کوچک بودن بخش خصوصی، کم رنگ بودن نقش مردم و متکی بودن منابع طرح‌های عمرانی به درآمدهای نفتی.
•  مدیریت‌های ضعیف دولتی در اکثر موارد و عدم شفافیت اهداف و سیاست‌های اقتصادی، مالی و اجتماعی کشور و جود فساد و زمینه‌های رانت‌خواری.
•  فضای محدود فعالیت‌های صنفی و سیاسی تلقی شدن حرکت‌های صنفی و فقدان رابطه تعاملی دولت با جامعه مهندسان مشاور.
•  سیاست‌های خارجی حاکمیت در عرصه منطقه‌ای و بین‌الملی که باعث عدم موفقیت تلاش اعضای جامعه برای صدور خدمات فنی و مهندسی می‌گردد(افغانستان، کشور‌های عربی وغیره).
•  حضور بی‌رویه مشاوران و شرکت‌های مهندسی خارجی در زمینه‌های مختلف طی سال‌های اخیر.
•  شرکت‌های مهندسی مشاور و پیمانکاری شبه خصوصی (عمومی غیر دولتی) و مواضع انحصاری و حمایت از آن‌ها.
•  عدم حمایت موثر دولت از حرفه مهندسی مشاور برای انتقال تکنولوژی و دانش فنی به کشور.
•  فقدان امنیت موثر شغلی و نارسایی‌های نظام بیمه‌ای کشور.
•  وجود فرصت‌های درآمد ساز‌تر و آسان‌تر از حرفه مهندسی مشاور در جامعه که استعدادها را جذب خود می‌کند.
•  فرار، مهاجرت و از دست رفتن سرمایه‌های انسانی متخصص.
•  تهدید مهندسان و حرفه مهندسی مشاور (با شکل گرفتن سازمانهای دولتی در حوزه طرح‌های عمرانی).
•  کاربرد نادرست و نابجای EPC بدون شرایط و زمینه‌های لازم در کشور.
•  نارسائی‌های سیستم ارجاع کار برای بعضی از گروههای تخصصی(مانند رشته سازه از رسته خدمات فنی مشترک).
•  اولویت یافتن ملاحظات سیاسی نسبت به ملاحظات فنی، اقتصادی در طرحهای عمرانی و سازندگی.

۵ - نقاط قوت جامعه      

•  قدمت و اعتبار ۳۳ ساله و تنوع رشته‌های تخصصی و گسترش شعب آن در استان‌‌ها و تعداد اعضا.
•  جایگاه ویژه جامعه به لحاظ جامعیت اساسنامه (که هم در قالب قانون احزاب و هم در قالب قانون اصناف و در سطح ملی می‌تواند فعالیت داشته باشد).
•  توانائی‌های بالقوه جامعه به لحاظ تنوع رشته‌های تخصصی تحت پوشش آن در سطح ملی و بعنوان یک سازمان مدنی.
•  فرهنگ حاکم بر جامعه مهندسان مشاور (فرهنگ مبتنی بر نظم، ادب و دموکراسی).
•  ساختمان کنونی جامعه مهندسان مشاور.
•  نقش بالقوه کلیدی جامعه مهندسان مشاور در طرح‌های عمرانی و ملی کشور و تعامل سازنده آن با سازمانهای دولتی و غیره.
•  ساختار کنفدراتیو(کنفدراسیون) جامعه و عضویت آن در فیدیک.
•  بالا بودن کیفیت اعضای جامعه به لحاظ سطح تحصیلات، تجربه و دانش.
•  همکاری در ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌های مهندسی مشاور متقاضی به نمایندگی از طرف سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی.
•  رابطه تعاملی سازنده با سازمان‌های دولتی و مورد وثوق و اعتماد آنها.

 

۶ - نقاط ضعف جامعه   

•  نارسایی‌های استراتژیک جامعه(ضعف در برنامه‌های راهبردی و اجرائی)
•  عدم استفاده موثر از تمام منابع و ظرفیت‌های موجودبرای حصول به اهداف.
•  ضعف روحیه و انگیزه مشارکت در پاره‌ای از اعضای جامعه.
• نداشتن نقش موثر و کلیدی در رابطه با طرح‌های ملی و عمرانی و عدم برخوداری از جایگاه و وزن لازم در رابطه با تعریف و برنامه‌ریزی طرح‌های ملی به عنوان یک نهاد حرفه‌ای و تخصصی(ملی).
•  کمبود و نارسائی آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها، استانداردها و ضوابط دقیق اجرایی که این خود باعث تلف شدن وقت اعضای کمیته‌های مختلف جامعه می‌شود.
•  ضعف ساختارهای مدیریتی و نرم‌افزارهای مدیریتی جامعه.
•  نارسائی در استفاده مناسب و موثر از تکنولوژی ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات در جامعه.
•  ضعف آگاهی جامعه نسبت به توانمندی‌های اعضای خود.
•  ضعف جامعه در برقراری رابطه با مجامع بین‌المللی و دیگر انجمن‌های حرفه‌ای و تخصصی در سطح منطقه و جهان.
•  ضعف جامعه در کمک موثر به ارتقای ظرفیت‌های حرفه‌ای اعضا.
•  عدم رعایت اخلاق حرفه‌ای بوسیله پاره‌ای از اعضا.
•  عدم استفاده موثر از ظرفیت‌ مالی و ضعف در سیستم بودجه.